De Bankhaak

De Bankhaak

1. Omschrijving

Wat is het?

Een gereedschap dat ons in staat stelt om met één een houten balk of plank te immobiliseren.

Eén hand en het hulpstuk samen, nemen de taak van de bankschroef over bij ondermeer het zagen van houtverbindingen.

Dit type van bakhaak beschermt de werkbank tevens tegen beschadigingen door het zagen. Er zijn ook andere variaties die daar niet tegen beschermen

Wat is het niet?

Het is geen gereedschap om zuiverder of recht te zagen, geen verstekbak, geen geleider voor de zaag. Het is evenmin een antisplinterinrichting.

Alle maten zijn in mm en zijn niet kritisch. Men gebruikt wat voorhanden is.

De profielen en lengtevorm van de balken zijn wel kritisch.

Dit bovenaanzicht is niet in verhouding. De maten geven een indicatie. Alle maten zijn in mm en zijn niet kritisch. Men gebruikt materialen die voorhandig zijn.

De profielen en lengtevorm van de balken zijn wel kritisch.

Voor het onderbalkje maken we dezelfde redenering. De beide uiteinde van de aanslagkant van de onderzijde moeten kontackt hebben met de rand van de werkbank.

3. houtstaat en benodigdheden

A. houtstaat

Eén plaat multiplex of vezelplaat of mdf lengte ongeveer 250mm, diepte ongeveer 200mm, minimum dikte 16mm, liever 18 mm

Twee stroken van dezelfde plaat van ongeveer 200 op 20. Kan ook massief hout zijn , met dezelfde dikte.

Boven en onderbalkje, in totaal 2 stuks. Minimum even lang als de plaat, ergens tussen de 25mm en 40 mm hoog en ongeveer 30 à 38mm diep mm diep. Houtsoort naar keuze.

B . Benodigdheden

Witte houtlijm en , lijmklemmen of gewichten tijdens het harden van de lijm. Zaag, schaaf, winkelhaak, afschrijfmes, potlood eventueel kruishout.

4. De uitvoering

Dit materiaal werd een lange tijd geleden uit een container gehaald. Eerst wordt het goed proper gemaakt met een harde borstel. De plaat multiplex werd daarna even met een schraapstaal bewerkt. Het schaven gebeurd hier met een schaaf voorbehouden wordt om op vervuild (zand en dergelijke) hout te schaven of in ieder geval voor te schaven.. Tevens ook op meer schurende materialen als multiplex.

Als uitbreiding even de speciale zool van deze schaaf tonen

Een vorige eigenaar heeft een laag van harde plastiek op de zool gekleefd. Veel kans dat dit rercupereerd is van fMogelijk voor het schaven van eerder abrasief modern plaatmateriaal zoals multiplex. Dit is geen unicum, het werd wel meer gedaan. Er werden soms ook staalplaten op de zool bevestigd. Voor mijn doel heb ik dit schaafmes een lichte kromming gegeven, zodat deze tevens de functie van een voorloper kan vervullen. Dikke krullen om snel aan het zuiver hout te komen.

De kopse kanten schaven geeft een netter uitzicht. Niet echt nodig voor de functionaliteit. Het werd met een gewone stalen schaaf gedaan: hier werd een schaaf nr 6 gebruikt , met een nr4 kan het even goed.

Een speciale schaaf voor kopshout, heb je nooit echt nodig.

Bij het lijmen van witte houtlijm moet men de delen opspannen. Indien er weinig lijmklemmen ter beschikking zijn, lijmt men deel per deel met een paar uren ertussen. Als alternatief kan men gewichten gebruiken.

Dit hebben we tot nu toe. De plaat en de houten balkjes werden passend geschaafd met een gewone stalen schaaf nr 4, men noemt dit "het zoeten".. De hoeken van de kopse kanten werden gebroken met een schaaf , waar dat ging , en met een brede beitel waar dat niet ging. Dit is niet essentieel voor de werking. Aan de achterkant werd de hoek de balk ook in de lengte gebroken ( afgeschuind of rond gezet). De hoek ( lengte) aanslagkanten worden niet gebroken.

Maak een brede zaagsnede of maak twee zaagsneden zodat er speling ontstaat tegenover de zaag. De tussenruimte komt op 2 mm of meer.

De speling: de Zaag gaat er vlot doorheen.

Zo ziet een bankhaak eruit na 10 jaar in gebruik te zijn. Deel B van de bovenste aanslagkant is hier nooit aanwezig geweest. B is tenslotte een optie (zie tekening boven "De aanslagkanten"). Dit gereedschap heeft gebruiksporen, maar werkt nog steeds even goed als in het begin. Het is normaal dat er in de plaat wordt gezaagd.

Het gebruik: men schrijft het hout af en zaagt juist naast de lijn zoals altijd. Het hout wordt tegen de bovenste aanslag geduwd en de onderste wordt tegen de rand van het werkblad (of tefelrand) gehouden. Het hout is geïmmobiliseerd. Op deze foto geleidt de duim de zaag bij het starten

Op deze foto geleidt de wijsvinger de zaag bij het starten

Andere greep

Meerdere zone's van het hand drukken het hout aan. A en B zijn zichtbaar op de foto.

Deze eiken balk heeft een scherpe hoek ( minder dan 90°)tussen de zijde die op de plaat rust en de zijde die tegen de aanslagkant gehouden wordt. Bij B komt het werkstuk tegen de aanslagkant, bij A niet. Het werkstuk is onvoldoende geïmmobiliseerd, het schommelt dus, en zo kunnen we niet zagen.

Oplossing , recht schaven of gewoon het hout een kwartslag draaien. Het krijgt nu steun bij A maar niet bij B. Men kan in deze situatie perfect zagen.

De bijhorende accessoires : 2 steunbalkjes. Twee stukje hout of plaat met dezelfde dikte als de plaat van de bankhaak ter ondersteuning van lange stukken hout bij het zagen ervan.

5.variant voor verstekken

Deze uitvoering laat het zagen van verstekken van 45 graden toe.

Met deze variatie kan men alle hoeken tot 45° zagen.

Terug naar educatieve teksten en projecten

home: www.houtsnijden.eu